Dünden bugüne Meclis Başkanlarımız

Meclisin ilk Başkanı Mustafa Kemal Atatürk önce Başkomutan, daha sonra Cumhurbaşkanlığı makamına seçildi. Dünyada TBMM Başkanlığı ve harpte fiili Başkomutanlık görevlerini aynı anda ve olağanüstü yetkiyle üstlenen ilk başkan Atatürk oldu.

Meclis başkanlarından Ali Fethi Okyar, M. Şükrü Saraçoğlu, Sadi Irmak ve Yıldırım Akbulut başbakanlık da yaptı.

Dünya parlamentoları tarihi açısından TBMM Başkanlığı ve harpte fiili Başkomutanlık görevlerini aynı anda ve olağanüstü yetkiyle üstlenen ilk başkan Mustafa Kemal Atatürk oldu.

Bugüne kadar görev yapan Meclis başkanları arasında üst üste iki veya daha fazla dönem başkanlık görevine seçilenler (Kazım Özalp, Refik Koraltan, Hüsamettin Cindoruk, Bülent Arınç, Cemil Çiçek) bulunduğu gibi; farklı yasama dönemlerinde başkanlık makamında bulunanlar (Yıldırım Akbulut) da var.

TBMM Başkanlığı görevini 1950-1960 döneminde, 10 yıl gibi en uzun süreyle Refik Koraltan yaptı. 38 yaşında Meclis Başkanlığına seçilen Ferruh Bozbeyli ise en genç başkan unvanına sahip.

Bugüne kadarki Meclis Başkanlarından 13’ü hukuk fakültesi; 6’sı harp okulu; 2’si tıp fakültesi; 2’si mühendislik fakültesi, 4’ü Mülkiye Mektebi, 1’i de iktisat fakültesi mezunu.

Mustafa Kemal Atatürk

Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938), 24 Nisan 1920-29 Ekim 1923 tarihleri arasında TBMM Başkanlığı yaptı.

1881 yılında Selanik’te doğan Atatürk, ilkokulu Selanik’te Şemsi Efendi Mektebinde, öğrenimini Selanik Askeri Rüştiyesi ve Manastır Askeri İdadisinde sürdürdü, 1899’da girdiği İstanbul Harbiye Mektebinden 1902’de teğmen rütbesiyle, 1905’de Harp Akademisinden kurmay yüzbaşı olarak mezun oldu.

1905 yılında Şam’da 5. Ordu’da, 1907’de Makedonya’da 3. Ordu’da görev aldı, 1909’da İstanbul’daki ayaklanmayı (31 Mart Vakası) bastıran Hareket Ordusunda görev yaptı. Arnavutluk isyanını bastırma harekatına katıldı. 1911’de Trablusgarp, Tobruk savaşlarına katıldı, 1912–1913’te Balkan Savaşı’na katıldı; 1913–1915 yıllarında Sofya’da Askeri Ataşe görevi yaptı.

1915’te, 19. Tümen Komutanı olarak Çanakkale Savaşı’na katıldı. “Anafartalar Kahramanı” olarak ün kazandı. 1916’da Doğu Cephesine Kolordu Komutanı, 1917’de Filistin ve Suriye cephelerinde Ordu Komutanlığı görevlerinde bulundu. Aynı yıl Şehzade Vahdettin ile Almanya’ya gitti.

1918’de yeniden Suriye cephesinde Ordu Komutanı oldu, Birinci Dünya Savaşının sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a geldi, hemen ardından Ordu Müfettişliği görevi ile İstanbul’dan ayrıldı. 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi’ni yayımladı. Türk milletine, “Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla vatanın kurtarılması için Sivas’ta bir kongre toplanacağını” bildirdi.

Ayrıca İstanbul Hükümetinin verdiği görevden ve askerlikten istifa ederek 23 Temmuz 1919’da Erzurum’da, 4 Eylül 1919’da Sivas’ta toplanan kongrelerin başkanlığını yaptı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, onun çabalarıyla 23 Nisan 1920’de Ankara’da tarihi görevine başladı; 24 Nisan 1920’de Meclis Başkanı seçildi.

1921’de Büyük Millet Meclisi Orduları Başkomutanı olarak, Sakarya Meydan Savaşı’nı zaferle sonuçlandırdı. Bu zafer nedeniyle, Büyük Millet Meclisi tarafından kendisine “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Mareşal Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Türk Ordusu, 30 Ağustos 1922’de Yunan Ordusunu büyük bir bozguna uğratarak 9 Eylül 1922’de İzmir’e girdi. 11 Ekim 1922’de Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.

29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edildi, Mustafa Kemal aynı gün ilk Cumhurbaşkanı seçildi. Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de aramızdan ayrıldı.

Ali Fethi Okyar

Ali Fethi Okyar, (1880-1943) 1 Kasım 1923-22 Kasım 1924 yılları arasında Meclis Başkanlığı yaptı.

Bu gün Makedonya topraklarında bulunan Pirlepe’de doğdu. Ortaöğrenimini Manastır’da tamamladı, 1901’de Harbiye Mektebini, 1903’te Harp Akademisini bitirdi.

1911’de İtalyanların Trablusgarp’a saldırması üzerine gizlice Libya’ya geçti ve oradaki Neşet Paşa komutasındaki Türk birliklerinin Kurmay Başkanlığına getirildi. 1913-1917’de Sofya Büyükelçisi olarak Bulgaristan’da görevlendirildi.

1921’de sürgüne gönderildiği Malta’dan kaçarak Almanya üzerinden Ankara’ya geçti. İstanbul Mebusu olarak ilk TBMM’de yer aldı. Cumhuriyet’in ilanına gerekçe hazırlamak için bu ilandan iki gün önce Başbakanlıktan istifa ettirildi ve Halk Fırkası Grup İdare Heyeti Reisliğine getirildi.

1 Kasım 1923’te TBMM Başkanı seçildi, 22 Kasım 1924’te bu görevinden ayrıldı.

Kazım Özalp

Kazım Özalp (1880-1968) 26 Kasım 1924-1 Mart 1935 yılları arasında Meclis Başkanlığı yaptı.

Bugün Makedonya topraklarında bulunan Titov Veles’de (Köprülü) dünyaya geldi. Sırası ile Üsküp Askeri Rüştiyesi, Manastır Askeri İdadisini ve Harbiye Mektebini bitirdi. 1905’te Mümtaz Kolağası rütbesiyle Harp Akademisinden mezun oldu.

Fevzi Çakmak, Rauf Orbay, Fethi Okyar Hükümetlerinde Milli Savunma Bakanı olarak görev aldı. 1924-1935’te TBMM Başkanlığı, 1935-1937’de İsmet İnönü ve Celal Bayar kabinelerinde yeniden Milli Savunma Bakanlığı yaptı.

Mustafa Abdülhalik Renda (1881-1957) 1 Mart 1935-5 Temmuz 1946 yılları arasında TBMM Başkanlığı yaptı.

Yanya’da dünyaya gelen Renda, Yanya Rüştiyesi ve İdadisini bitirdi, ardından İstanbul’a giderek Mülkiye Mektebinin yüksek bölümünden mezun oldu.

Çamlık ve Siirt Mutasarrıflığı, Bitlis ve Halep Valiliği görevlerinde bulundu. Atandığı Bursa Valiliği görevine başlayamadan İngilizlerin isteği ve Damat Ferit hükümetinin yazısıyla azledildi, tutuklandı, Malta adasına sürgüne gönderildi. Üç yıl süren sürgün hayatının ardından serbest kalır kalmaz Ankara’ya geldi.

1 Mart 1935’de Meclis Başkanlığı için yapılan seçimde ittifakla başkanlığa getirildi. Türkiye Büyük Millet Meclisinin en uzun süre görev yapan başkanı olan Abdülhalik Renda, Meclis Başkanlığı makamında 11 yıl boyunca oturdu.

Kazım Karabekir

Kazım Karabekir (1882-1948) 5 Ağustos 1946-26 Ocak 1948 tarihleri arasında Meclis Başkanlığı yaptı.

İstanbul-Zeyrek’te doğdu, Fatih Askeri Rüştiyesi, Kuleli Askeri Lisesini bitirdikten sonra 14 Nisan 1900’de Harp Okuluna dördüncü olarak girdi, 1905’te Kurmay Yüzbaşı olarak orduya katıldı.

Temmuz 1919’da Mustafa Kemal Paşa Erzurum’a geldiğinde İstanbul Hükümetince Mustafa Kemal için verilen tutuklama emrini yok sayarak Milli Mücadelenin içinde yer aldı.

Atatürk’ün ölümünden sonra Cumhurbaşkanı olan İsmet İnönü’nün teklifi ile İstanbul Mebusu olan Karabekir, 1946 yılında yapılan ilk çok partili seçimin ardından Türkiye Büyük Millet Meclisinin beşinci başkanı olarak başkanlık makamına seçildi. Karabekir, bu görevini sürdürürken 26 Ocak 1948 günü geçirdiği kalp krizi neticesi vefat etti.

Ali Fuat Cebesoy (1883-1968) 30 Ocak 1948-1 Kasım 1948 yılları arasında TBMM Başkanlığı yaptı.

1882’de İstanbul’da doğan Cebesoy, öğrenimine Erzincan’da başladı, İstanbul’da Saint Joseph Lisesini bitirdi. Daha sonra Harp Okulu ve Harp Akademisinden mezun oldu.

1939-43 döneminde Bayındırlık Bakanlığı yapan Ali Fuat Cebesoy, 1948’de Kazım Karabekir’in ölümüyle boşalan Meclis Başkanlığına seçildi.

Şükrü Saraçoğlu

Mehmet Şükrü Saraçoğlu (1887-1953) 1 Kasım 1948-22 mayıs 1950 tarihleri arasında Meclis Başkanlığı yaptı.

Ödemiş’te dünyaya gelen Saraçoğlu, rüştiyeden sonra tahsilini İzmir İdadisinde sürdürdü, daha sonra İstanbul Mülkiye Mektebini bitirdi.

1924 yılı sonlarında kurulan Ali Fethi Bey kabinesinde Maarif Vekaletine getirildi. 1925 yılının başlarında Başbakan İnönü tarafından Mübadele Komisyonunda görevlendirdi. Komisyondaki başarısı ona yeniden bakanlık yolunu açtı. 1 Kasım 1927’de İnönü kabinesinin Maliye Vekaletine atandı.

Ağustos 1942’de Cumhurbaşkanı İnönü tarafından yeni kabineyi kurmakla görevlendirildi. TBMM Başkanı sıfatıyla Türk Ocaklarının yeniden faaliyete geçmesine öncülük etti.

Refik Koraltan (1890-1974) 22 Mayıs 1950-27 Mayıs 1960 yılları arasında TBMM Başkanlığı yaptı.

Sivas’ın Divriği kazasında doğan Koraltan, ilk tahsilinden sonra Rüştiye eğitimini Divriği’de aldı. Mercan İdadisini ve ardından İstanbul’da hukuk mektebini bitirdi.

22 Mayıs 1950’de Meclis Başkanı seçildi. Yassıada mahkeme kararları sonucu, Refik Koraltan’ın da aralarında bulunduğu 12 siyasetçi için verilen idam kararı Milli Birlik Komitesi tarafından ömür boyu hapse çevrildi. 75 yaşında, Demokrat Partili siyasetçiler için çıkarılan aftan yararlanıp özgürlüğüne kavuştu.

Kazım Orbay

Mehmet Kazım Orbay (1886-1964), 9 Ocak 1961-26 Ekim 1961 tarihleri arasında TBMM Başkanlığı yaptı.

İzmir’de dünyaya gelen Orbay, 1904’de Harp Okulunu, 1907’de Harp Akademisini bitirdi. 3. Kafkas Tümeni Komutanı, Genelkurmay 2. Başkanı, Afganistan Askeri Heyet Reisliği ve 4. Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulundu.

30 Ağustos 1935’te orgeneral oldu, 15 Şubat 1943’te Yüksek Askeri Şura Üyeliği ve Genelkurmay 2. Başkanlığı görevlerinde bulundu. 12 Ocak 1944’ten 23 Temmuz 1946’ya kadar Genelkurmay Başkanlığı yaptı.

9 Ocak 1961-26 Ekim 1961 tarihleri arasında Kurucu Meclis Başkanlığı yaptı.

Fuat Sirmen

Fuat Sirmen (1899-1981) 1 Kasım 1961-10 Ekim 1965 yılları arasında Meclis Başkanlığı görevini yürüttü.

İstanbul’da doğan Sirmen, 1924 yılında Dar’ül Fünun Hukuk Mektebinden mezun oldu. 1935 yılında Rize Milletvekili seçilerek Türkiye Büyük Millet Meclisine girdi.

Çeşitli tarihlerde Adalet Bakanlığı yapan Sirmen, 1 Kasım 1961’de geçekleştirilen dokuzuncu tur oylamada Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı seçildi. 10 Ekim 1965’de 66 yaşında siyasi hayattan çekilmeye karar verdi.

Ferruh Bozbeyli

Ferruh Bozbeyli (1927-…) 22 Ekim 1965-1 Kasım 1970 tarihleri arasında Meclis Başkanlığı yaptı.

Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde doğan Bozbeyli, ilk ve orta öğretimini İslahiye, İskenderun ve Antakya’da tamamladı, 1957’de İstanbul Hukuk Fakültesinden mezun oldu.

1965 yılında 38 yaşında en genç Meclis Başkanı oldu. 1969’da tekrar Meclis Başkanı seçilen Bozbeyli, 19 Ekim 1970’de Meclis Başkanlığı görevinden kendi isteğiyle ayrıldı.

Sabit Osman Avcı
Sabit Osman Avcı (1921-2009), 26 Kasım 1970-14 Ekim 1973 tarihlerinde TBMM Başkanlığı görevini üstlendi.

Artvin’de dünyaya gelen Avcı, 1944 yılında Orman Fakültesini bitirdi. 1953 yılında araştırmalar yapmak üzere ABD’ye gönderildi. 1961 genel seçiminde Artvin milletvekili seçilerek, 19 yıl sürecek siyasi hayatına başlamış oldu.

Köy İşleri Bakanı ve Orman Bakanı olarak görev yaptı, 26 Kasım 1970’te Meclis Başkanlığına seçildi.

Mustafa Kemal Güven (1921-2013), 18 Aralık 1973-5 Haziran 1977 tarihlerinde Meclis Başkanlığı yaptı.

Erzincan’da doğan Güven, 1940’ta liseyi, 1944’te Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. 1954-1957-1961 genel seçimlerinde Kars milletvekili olarak Parlamentoda görev yaptı. 1973 yılında Millet Meclisi Başkanlığına seçildi.

Cahit Karakaş
Cahit Karakaş (1928-…) 17 Kasım 1977-12 Eylül 1980 tarihlerinde TBMM Başkanlığı yaptı.

Bartın’da doğan Karakaş, 1946’da Erzurum Lisesi’ni parasız yatılı olarak bitirdi, 1951’de İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun oldu.

1965 genel seçiminde Adalet Partisi Zonguldak Milletvekili olarak Parlamentoya girdi. 12 Mart 1971 muhtırasından sonra kurulan Erim Hükümeti’nde Bayındırlık Bakanı olarak görev aldı, bir süre sonra da Ulaştırma Bakanlığına getirildi.

Karakaş 1973’te siyasi hayatına CHP’de devam etmeye karar verdi. Partisi tarafından başkanlık için aday gösterildi. 17 Kasım 1977’de Millet Meclisi Başkanlığına seçildi.

Mahmut Sadi Irmak (1904-1990), 27 Ekim 1981-1 Aralık 1983 tarihlerinde Danışma Meclisi Başkanlığı yaptı.

Konya Seydişehir’de dünyaya gelen Irmak, Konya Sultanisini birincilikle bitirip biyoloji öğretmeni oldu, aynı yıl İstanbul Hukuk Fakültesine girdi. 7 Haziran 1945’te Türkiye’nin ilk Çalışma Bakanı oldu. CHP’nin 1950’de seçimleri kaybetmesi üzerine bir süre siyasetten uzaklaştı.

12 Eylül 1980’den hemen sonra 15 Ekim 1981’de kurulan Danışma Meclisine Konya üyesi olarak atandı ve 27 Ekim’de bu Meclisin Başkanlığına seçildi. Irmak bu görevi TBMM Başkanlığına Necmettin Karaduman’ın 4 Aralık 1983’te seçilmesine değin sürdürdü.

Necmettin Karaduman
Necmettin Karaduman (1927-2017) 4 Aralık 1983-29 Kasım 1987 tarihlerinde Meclis Başkanlığı görevini yürüttü.

Trabzon’da dünyaya gelen Karaduman 1937’de ilkokulu, 1944’te Trabzon Lisesi’ni bitirdi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun oldu.

1983 genel seçiminde Anavatan Partisi Trabzon Milletvekili oldu. 4 Aralık 1983’te TBMM Başkanlığına seçildi, 12 Eylül 1985’te yeniden Başkan oldu, 1991’de siyaseti bıraktı.

Yıldırım Akbulut
Yıldırım Akbulut (1935-…) 24 Aralık 1987-9 Kasım 1989 tarihlerinde TBMM Başkanlığı yaptı.

Erzincan’da dünyaya gelen Akbulut, Ankara Ayaş’ta başladığı öğrenim hayatını İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde tamamladı.

TBMM’nin 17. Dönemi’nde Meclis Başkanvekili olarak görev yaptı, 26 Ekim 1983’te İçişleri Bakanlığına atandı ve bu görevi 1987 genel seçimlerine kadar sürdürdü. 24 Aralık 1987’de TBMM Başkanlığına seçildi. Kasım 1989’da Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal’ın Cumhurbaşkanlığına seçilmesi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından hükümeti kurmakla görevlendirildi.

15 Haziran 1991’de yapılan olağan kongrenin ardından ANAP Genel Başkanlığı ve Başbakanlık görevini Mesut Yılmaz’a devretti. 1999 seçimlerinin ardından tekrar TBMM Başkanlığına seçildi.

İsmet Kaya Erdem
İsmet Kaya Erdem (1928-…) 21 Kasım 1989-20 Ekim 1991 tarihlerinde Meclis Başkanlığı görevini üstlendi.

Safranbolu’da doğan Erdem, 1946’da İktisadi ve Ticari İlimler Akademisini bitirdi. Memuriyete Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğünde başladı. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra kurulan Ulusu Hükümeti’nde Maliye Bakanlığı’na atandı.

6 Kasım 1983 Genel Seçimi’nden sonra 1. ve 2. Özal hükümetlerinde Başbakan Yardımcılığı yaptı. Turgut Özal’ın Cumhurbaşkanı seçilmesi üzerine hükümeti kurmakla görevlendirilen Meclis Başkanı Yıldırım Akbulut’un yerine TBMM Başkanlığına seçildi.

Hüsamettin Cindoruk
Hüsamettin Cindoruk (1933-…), 16 Kasım 1991-1 Ekim 1995 tarihlerinde TBMM Başkanlığı yaptı.

İzmir’de doğan Cindoruk, ilk ve orta öğrenimini Ankara’da tamamladı, 1954’te Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.

1985’te Doğru Yol Partisi (DYP) Genel Başkanı seçildi, 1987’de siyasi yasakların kalkmasının ardından genel başkanlığı Süleyman Demirel’e bıraktı. 1991’de TBMM Başkanlığına seçildi. 1995 genel seçimlerinden bir süre sonra partisinden istifa eden Cindoruk, 7 Ocak 1997’de Demokrat Türkiye Partisini (DTP) kurdu.

İsmet Sezgin
Aydın’da doğan İsmet Sezgin (1928-2016), ilköğrenimini Aydın’da, orta ve lise öğrenimini İzmir’de tamamladı, 1950 yılında İzmir Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulundan mezun oldu. 1955 yılında henüz 27 yaşında iken Aydın Belediye Başkanı seçildi.

3 Kasım 1969’da II. Demirel Hükümeti bünyesinde yeni kurulan Gençlik ve Spor Bakanlığına getirildi, bu görevini III. Demirel Hükümetinde de sürdürdü. 1995’te TBMM Başkanı seçildi ve bu görevi 25 Aralık 1995 Milletvekili Genel Seçimi’ne kadar sürdürdü.

Mustafa Kalemli
Mustafa Kalemli (1943-…) 25 (Ocak 1996-30 Eylül 1997 tarihlerinde Meclis Başkanlığı yaptı.

Kütahya’nın Tavşanlı ilçesinde doğan Kalemli, ilk ve ortaokulu Tavşanlı’da bitirdi, lise öğrenimi Eskişehir’e tamamladı, 1967’de Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu.

6 Kasım 1983’te yapılan genel seçimlerde Anavatan Partisi Kütahya Milletvekili oldu. Bu tarihten sonra bir çok kez bakanlık görevinde bulundu. 1995 seçimlerinde yeniden milletvekili seçilen Kalemli, 25 Ocak 1996’da TBMM Başkanlığına seçildi.

Hikmet Çetin
Hikmet Çetin (1937-…), 16 Ekim 1997-18 Nisan 1999 tarihlerinde Meclis Başkanlığı görevini yürüttü.

Diyarbakır Lice’de doğan Çetin, ilköğrenimini Lice’de, ortaöğrenimini Ankara’da tamamladı, 1960’da Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye Bölümünden mezun oldu.

1977 genel seçiminde CHP’den İstanbul Milletvekili seçildi ve 1978-1979 yıllarında Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı. 20 Kasım 1991 tarihinde Süleyman Demirel’in başkanlığında kurulan DYP-SHP koalisyon hükümetinde Dışişleri Bakanı olarak atandı.

16 Ekim 1997’de seçildiği TBMM Başkanlığı görevini 1999 Genel Seçimi’ne kadar sürdürdü.

Ömer İzgi
Ömer İzgi (1940-…) 18 Ekim 2000-3 Kasım 2002 tarihlerinde Meclis Başkanlığı görevini yürüttü.

Konya’nın Doğanhisar ilçesinde doğan İzgi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu.

Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) Genel Sekreter Yardımcılığı, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Ankara İl Başkanlığı ile Genel Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulundu. 18 Nisan 1999 tarihinde yapılan genel seçimde MHP’den Konya Milletvekili olarak Parlamentoya giren Ömer İzgi, 2000 yılında Meclis Başkanı seçildi.

Bülent Arınç
Bülent Arınç (1948-…), 19 Kasım 2002-22 Temmuz 2007 tarihlerinde TBMM Başkanlığı yaptı.

Bursa’da doğan Arınç, Manisa Lisesini bitirdikten sonra, 1970’te Hukuk Fakültesinden mezun oldu. 1983’te Refah Partisi Manisa il teşkilatını kuran Arınç, 1995 Genel Seçimi’nde Manisa milletvekili seçilerek Parlamentoya girdi. Refah Partisi’nin 16 Ocak 2008’de Anayasa Mahkemesince kapatılması sonucunda kurulan Fazilet Partisinin (FP) kurucuları arasında yer aldı.

FP’nin de Anayasa Mahkemesinin 22 Haziran 2001 tarihli kararıyla kapatılmasının ardından Abdullah Gül ve Recep Tayyip Erdoğan’la birlikte Adalet ve Kalkınma Partisinin (AK Parti) kuruluşunda görev aldı. 3 Kasım 2002’de yapılan genel seçimde üçüncü kez Manisa Milletvekili seçildi, 19 Kasım 2002’de TBMM Başkanlığı görevine seçildi. Ardından 22 Temmuz 2007’de ikinci kez bu göreve seçildi.

Köksal Toptan
Köksal Toptan (1943-…), 9 Ağustos 2007-9 Ağustos 2009 tarihlerinde Meclis Başkanlığı görevini yürüttü.

Rize’de doğan Toptan, ilk ve orta öğrenimini Zonguldak’ta tamamladı, 1966’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. 1977’de milletvekili seçildi, 1979’da 6. Demirel Hükümeti’nde Devlet Bakanlığı görevine getirildi.

1991 genel seçiminin ardından kurulan DYP-SHP koalisyonunda Milli Eğitim Bakanı görevine getirildi. 2002 yılında AK Parti’den Zonguldak milletvekili seçildi, 9 Ağustos 2007’de TBMM Başkanı seçildi.

Mehmet Ali Şahin
Mehmet Ali Şahin (1950-…) 5 Ağustos 2009-4 Nisan 2011 tarihlerinde Meclis Başkanlığı yaptı.

Karabük’ün Ovacık ilçesi Ekincik köyünde dünyaya gelen Şahin, ortaokul ve liseyi İstanbul’da tamamladı, 1979’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.

1995 ve 1999 genel seçimlerinde İstanbul milletvekili oldu. Fazilet Partisinin 22 Haziran 2001 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılması üzerine, 14 Ağustos 2001’de kurulan AK Parti’nin kurucuları arasında yer aldı.

2002 Genel Seçimi’nden sonra kurulan Gül Hükümeti’nde Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığı görevine getirildi. 5 Ağustos 2009’da TBMM Başkanlığına seçildi.

Cemil Çiçek
Cemil Çiçek (1946-…) 4 Temmuz 2011- 7 Haziran 2015 tarihlerinde Meclis Başkanlığı görevini yürüttü.

Yozgat’ta doğan Çiçek, ilk ve orta öğrenimini Yozgat’ta tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. 1984 yılında yapılan yerel seçimlerde Yozgat Belediye Başkanlığına seçildi, 1987’de Yozgat milletvekili seçildi.

Çeşitli tarihlerde Devlet Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Başbakan Yardımcılığı görevlerini yürüttü, 4 Temmuz 2011’de TBMM Başkanı seçildi.

İsmet Yılmaz
İsmet Yılmaz (1961-…) 1 Temmuz 2015-1 Kasım 2015 tarihlerinde Meclis Başkanlığı yaptı.

Sivas’ın Gürün ilçesinde doğan Yılmaz, 1982’de İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Makine Bölümünü ve 1987 yılında da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi.

Denizcilik Müsteşarlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarlığı yaptı, 2007 genel seçimi öncesi bağımsız Ulaştırma Bakanı olarak görev yaptı. 24. Dönem’de Sivas Milletvekili olarak TBMM’ye girdi, 6 Temmuz 2011’de Milli Savunma Bakanlığına atandı. 1 Temmuz 2015’te Meclis Başkanı seçildi.

İsmet Yılmaz, halen Milli Eğitim Bakanlığı görevini yürütüyor.

İsmail Kahraman
İsmail Kahraman (1940-…) 22 Kasım 2015 tarihinde TBMM Başkanlığı görevine seçildi.

Rize’de doğan Kahraman, ilk ve orta öğrenimini Karabük’te, liseyi İstanbul Haydarpaşa Lisesinde tamamladı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu.

Hukuk Fakültesi Talebe Cemiyetinde başkanlık ve Türkiye’deki yüksek öğrenim gençliğini temsil eden Milli Türk Talebe Birliğinde (MTTB) 48. dönemde Genel Başkanlık yaptı. 29 Mayıs 1985’te kurulan Birlik Vakfında Mütevelli Heyeti Başkanı oldu. Kahraman aynı zamanda Birlik Vakfı, Türkiye Gönüllü Teşekküller Vakfı ile Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Geliştirme Vakfı Kurucular Kurulu Başkanı.

Kahraman, 1995 ve 1999 milletvekili genel seçimlerinde 20. ve 21. Dönemlerde Mecliste İstanbul milletvekili olarak yer aldı. Refah Partisinde ve Fazilet Partisinde grup başkanvekilliği yaptı. 1996-1997 yıllarında Refah-Yol Hükümetinde Kültür Bakanı olan Kahraman, 22 Kasım 2015 tarihinde TBMM Başkanlığına seçildi. Kahraman, 26 Dönem 2. Devre için bugün yapılan seçimde yeniden aynı göreve seçildi.

TBMM Başkanının görevleri

TBMM İçtüzüğü’ne göre, Meclis Başkanının görevleri şöyle:

– Türkiye Büyük Millet Meclisini Meclis dışında temsil etmek

– Genel Kurul görüşmelerini yönetmek

– Tutanak dergisi ile tutanak özetinin düzenlenmesini denetlemek

– Başkanlık Divanına başkanlık etmek ve Divanın gündemini hazırlamak

– Danışma Kuruluna başkanlık etmek

– Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonlarını denetlemek; işlerde birikme olması
halinde komisyon başkanı ve üyelerini uyarmak ve durumu Genel Kurulun bilgisine sunmak

– Başkanlık Divanı kararlarını uygulamak

– Türkiye Büyük Millet Meclisinin idari ve mali işleri ile kolluk işlerini yürütmek ve
denetlemek

– Başkanlık Divanı bünyesinde oluşturulacak “Türkiye Büyük Millet Meclisi Kültür,
Sanat ve Yayın Kurulu” aracılığıyla Meclisi ve çalışmalarını yurt içinde ve yurt
dışında tanıtıcı tedbirler almak ve yayın yapmak

– Kendisine Anayasa, kanunlar ve İçtüzük gereğince verilen görevleri yerine
getirmek.

Kaynak: AA